Piyasadaki siyah çaylardan en çok tercih edilenler hangileridir?
Piyasadaki en ünlü siyah çaylar Hindistan'ın Assam ve Darjeeling çayları, Çin'in Keemun Çayı, Sri Lanka'nın Seylan çayı ve Türkiye'nin Rize Çayıdır. Bu çayların hepsi siyah çaydır, ancak hasat edildikleri bölgeye bağlı olarak tatlarında küçük farklılıklar vardır.
Earl Grey çayı nedir?
Earl Grey çayı, çaya farklı bir tat veren bergamot yağı ile siyah çayın karışımıdır. Earl Grey çayı geleneksel olarak siyah çay ile yapılır ancak günümüzde bergamot yağı ile tatlandırılmış beyaz çay, yeşil çay ve oolong çayı da bulunmaktadır. Ayrıca eskiden sütsüz içilen Earl Grey çayı şimdilerde sütlü veya kremalı olarak içmeye de uygun daha güçlü siyah çaylarla da yapılmaktadır.
Siyah çay ve yeşil çay arasındaki fark nedir?
Siyah çay tamamen oksitlenirken yeşil çay hiç oksitlenmez. Soldurulduktan sonra siyah çay için oksidasyon periyodu başlarken, yeşil çay oksidasyonu önlemek için bir ısıtma aşamasından geçer. Oksidasyon işlemi acılığı azaltır ve tatlılığı arttırır. Bu nedenle, siyah çayın tadı yeşil çaydan daha tatlıdır.
Sağlık yararlarına gelince, ikisi arasında pek bir fark yoktur. Her ikisi de antioksidanlar açısından zengindir ve her ikisi de kafein içerir. Ancak yeşil çay antioksidan, siyah çay ise kafein bakımından diğerine göre daha zengindir.
Beyaz çay ve siyah çaydan hangisi daha sağlıklıdır?
Beyaz çay en az işlenen çay türüdür, siyah çay ise uzun bir işleme tabi tutulur. Bu nedenle, beyaz çay daha yüksek miktarda antioksidana sahipken, siyah çay daha fazla miktarda kafein içerir. Ancak hemen hemen aynı besinleri, vitaminleri, mineralleri ve antioksidanları içerdikleri için birinin diğerinden daha sağlıklı olduğunu söyleyemeyiz.
Siyah çay idrar söktürücü müdür?
Siyah çayın kendisi değil, içindeki kafein idrar söktürücüdür, bu nedenle siyah çay içmek idrara çıkmayı artırır. Öte yandan, idrar söktürücü olmasına rağmen siyah çayı diyetinizde su alımı olarak sayabilirsiniz çünkü idrar söktürücü etkisi nemlendirici etkisinden daha fazla değildir.
Siyah çay bağırsak hareketini artırır mı?
Siyah çay kafein içerdiğinden ve kafein birçok insanda bağırsak hareketlerini hızlandırdığından, siyah çayın birçok insanda bağırsak hareketlerini arttırdığını söyleyebiliriz.
Siyah çay içmek uykusuzluğa neden olur mu?
Duruma göre değişir. Siyah çaydaki tenin kaygıyı azaltır ve vücut üzerinde sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Siyah çayın sıcak olarak içilmesi de yorgunluk hissini yatıştırmaya yardımcı olur. Bu iki etkiden dolayı siyah çay insanların uykusunu getirir.
Öte yandan siyah çay uyarıcı olan kafein de içerir. İnsanların kafeinin uyarıcı etkisinden ne derece etkilenecekleri hem kişiden kişiye göre, hem de alınan kafein miktarına göre değişir. Dolayısıyla içtiğiniz çay miktarına bağlı olarak siyah çayın yatıştırıcı veya uyarıcı etkisinden hangisinin üzerinizde etkili olacağı sorusunun tek bir cevabı yoktur.
Eğer kafeine fazla reaksiyon gösteren bir yapınız yoksa, aşırı miktarda siyah çay içmediğiniz sürece siyah çay uykusuzluğa neden olmadığı gibi uykunuzu da getirebilir.
siyah çay i̇çmenin faydaları
Özet: Aşağıda İngiliz çayı, İran çayı, Rus çayı ve Türk çayının ana maddesi ve dünyada en çok tüketilen çay türü olan siyah çayın sağlığa faydaları hakkında detaylı bilgiler bulacaksınız.
Siyah çay, Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından yapılır. Camellia sinensis'in yaprakları farklı fermantasyon süreçlerine tabi tutulur ve her süreç farklı bir çay türü üretir. Camellia sinensis yapraklarından elde edilen altı çeşit çay vardır: Beyaz çay, yeşil çay, sarı çay, oolong çayı, siyah çay ve koyu çay. Tüm bu çaylar arasında en yaygın olanı siyah çay olup, neredeyse tüm dünyada tüketilmektedir ve dünyadaki toplam çay tüketiminin %85'ini siyah çay oluşturmaktadır. Siyah çay, İngiliz çayı, İran çayı, Rus çayı ve Türk çayı gibi dünyanın en popüler çaylarının ana maddesidir.
Aşağıda dünyanın en popüler çayı hakkındaki ayrıntıları ve sağlığımıza etkilerini bulacaksınız.
Siyah Çay Nedir?
Daha önce de belirttiğimiz gibi, Camellia sinensis'in yapraklarından farklı fermantasyon süreçleriyle üretilen altı farklı çay türü vardır. Bu fermantasyon işlemleri, soldurma, oksidasyon, ısıtma, haddeleme, presleme, sararma veya yığma olarak adlandırılır ve sarma, ek kurutma, mikrobiyal fermantasyon ve yaşlandırma gibi bazı adımları içerir. Camellia sinensis yapraklarının işlenmesinde üretilecek çayın cinsine bağlı olarak bu adımlardan biri veya birkaçı kullanılır.
Siyah çay yapma sürecinde Camellia sinensis yaprakları kurumayla birlikte tamamen oksitlenir. Hatta yapraklar oksidasyon sürecini hızlandırmak için parçalara bölünür. Oksidasyon işlemi çayın acılığını azaltır. Yapraklar tamamen oksitlendikten sonra kurutulur ve çay tiryakileri için paketlenir.
Siyah çay, kurutulmuş siyah çay yapraklarının sıcak suda demlenmesi ile elde edilen karışımdır. Batı dünyasında siyah çay olarak adlandırılırken, çayın ortaya çıktığı Uzak Doğu'da ise kırmızı çay olarak adlandırılır. Batılılar siyah çayı yapraklarının rengine göre, uzak doğu dünyası ise demin rengine göre isimlendirmişlerdir.
Siyah Çayın Sağlığa Faydaları
Çay, sağlığa faydaları nedeniyle antik Çin'de tıbbi bir içecek olarak kullanılmıştır. Siyah çayın yaklaşık %30'u antioksidan özelliklere sahip polifenollerden oluşur. Siyah çaydaki başlıca polifenoller flavonoidler, kateşin, epigallokateşin gallat, thearubigin ve theaflavindir.
Siyah çay ayrıca A, D, B12 vitaminleri ile sodyum, potasyum, manganez ve florür gibi mineralleri içerir. Şekersiz tüketildiğinde kalorisi sıfır olan bir içecektir. Aynı zamanda doğal bir uyarıcı olan kafein içerir.
Bu zengin besleyici içeriği ile siyah çay, günümüzde tüm dünyada yaygın olarak tüketilen faydalı içeceklerden biridir. Aşağıda, doğru miktarda ve şekilde tüketildiğinde siyah çayın sağlığa faydalarını bulacaksınız.
Siyah çay kalp-damar sağlığına faydalıdır:
Siyah çayın içerdiği antioksidanlar grubu, flavonoidler kardiyovasküler sağlığa faydalıdır ve düzenli olarak siyah çay tüketmek yüksek tansiyon, kolesterol, trigliserit seviyeleri ve obezite gibi risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olur. Günde 3-4 bardak siyah çay içmenin, günde 1 bardak çay içmeye kıyasla felç geçirme riskini %21 ve kalp krizi geçirme riskini %44 azalttığı çeşitli araştırmalarla kanıtlanmıştır. Siyah çay, kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol seviyesini de %11 oranında düşürür.
Siyah çay kemik yapısını destekler:
Siyah çayda bulunan fitokimyasallar vücuttaki kemik yapısını destekler, kemik yoğunluğuna katkıda bulunur, osteoporoz ve artrit riskini azaltır. Siyah çayın kemik yapısına faydaları, içerisine birkaç damla limon suyu ilave edilerek daha da arttırılabilir.
Siyah çay kan şekerini düşürür:
Siyah çaydaki polifenol içeriği, insülin seviyesini artırmaya ve kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur, bu nedenle düzenli olarak siyah çay tüketmek diyabet riskini azaltır.
Siyah çay ağız sağlığına faydalıdır:
Siyah çaydaki polifenol içeriği dişlerde plak oluşumunu azaltır ve yapışkanlığa neden olan enzimlerin gelişimini engelleyerek diş eti hastalığına ve diş çürümesine neden olan bakterilerin büyümesini kısıtlar.
Ayrıca siyah çay asidik değildir ve diş erozyonuna neden olmaz. Bu nedenle, diş erozyonunun ana sebebi olan gazlı içeceklere harika bir alternatif olabilir.
Bununla birlikte siyah çayın dişlerde leke bıraktığını da unutmamak gerekir, bu nedenle çay içtikten sonra dişlerinizi fırçalamanız önemlidir. Bunu önlemek için diş beyazlatma kitleri de kullanabilirsiniz.
Siyah çay sindirim sistemini destekler ve bağırsak sağlığını iyileştirir:
Siyah çayda bulunan tanenler mide ve bağırsak hastalıklarını iyileştirici etkiye sahiptir. Sindirime yardımcı olurlar ve bağırsaklardaki iltihabı yatıştırırlar. Siyah çay, yüksek polifenol içeriği sayesinde, iyi bakterilerin büyümesini teşvik ederken, salmonella gibi kötü bakterilerin büyümesini engelleyerek sağlıklı bir bağırsak dengesinin korunmasına yardımcı olur. Siyah çayın antimikrobiyal özelliklere sahip içeriği, zararlı maddeleri öldürür ve sindirim sistemi zarının onarılmasına yardımcı olur.
Siyah çay bağışıklık sistemini destekler:
Yukarıda bahsedildiği gibi, bağırsak bakterilerinin bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir etkisi vardır. Siyah çay, bağırsakta iyi bakterilerin bulunmasına yardımcı olur ve kötülerin büyümesini engeller, böylece bağırsak sağlığını ve bağışıklık sistemini destekler. Ayrıca alkil-amin antijenleri sayesinde özellikle bal ile içildiğinde bağışıklığı artırır. Siyah çay aynı zamanda soğuk algınlığı ve griple savaşmak için metabolizmayı hızlandırır ve boğazda soğuk algınlığı veya gripten sorumlu virüsleri ortadan kaldırır.
Siyah çay kilo vermeye yardımcı olur:
Siyah çay kilo kaybını doğrudan etkilemez ancak bağırsaktaki bakteri dengesini iyileştirme, trigliserit seviyelerini ve iç organ yağlarını düşürme gibi bazı etkileri kilo vermeyi kolaylaştırır. Siyah çayın kilo verme açısından en iyi özelliği düşük kalorisidir. Bir fincan siyah çay (8 fl oz veya 237 gr) sadece 2 kaloriye sahiptir. Bu nedenle, kilo vermeye çalışırken, içine süt, bal, şeker vb. herhangi bir şey eklemediğiniz sürece siyah çayı kalorisinden endişelenmeden içebilirsiniz.
Siyah çay antioksidan içerir:
Siyah çay yüksek polifenol içeriği sayesinde, tütün ve diğer toksik maddelerin neden olduğu DNA hasarını önlemek üzere takip edilen bir meyve ve sebze diyetini aktif olarak destekler. Polifenollerin antioksidan özellikleri demans ve Alzheimer gibi kronik hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur. Bu arada siyah çaya birkaç damla limon eklemenin vücudumuzun antioksidan emilim kapasitesini artırdığını da unutmamalıyız.
Siyah çay cilt, saç ve tırnaklar için faydalıdır:
Siyah çay, B2, C ve E vitaminlerinin yanı sıra potasyum, çinko ve magnezyum gibi bazı mineraller açısından da zengindir. Tüm bu vitamin ve mineraller cilt, saç ve tırnak sağlığına katkıda bulunur. Siyah çay ayrıca kırışıklıkları gidermeye yardımcı olur. Koyu halkalardan kurtulmak için göz altlarınıza da siyah çay kompresi yapabilirsiniz.
Siyah çay stres seviyelerini azaltır ve konsantrasyonu artırır:
Siyah çay ayrıca rahatlama sağlar ve stres seviyesini azaltır. Konsantrasyonun uzun süre korunmasında çok faydalıdır. Siyah çaydaki amino asitler ve kafein sabahları uyanıklığı artırır ve beyin fonksiyonlarını güçlendirir. Ayrıca kalbi, böbrekleri ve solunum sistemini uyarır.
Siyah Çay & Kafein
Kahvede olduğu gibi siyah çayda da kafein bulunur. Aslında siyah çaydaki kafein miktarı, kahve çekirdeklerindeki kafein miktarından teknik olarak daha fazladır. Ancak çay yapmak için kullandığımız siyah çay, kahve yapmak için kullandığımız öğütülmüş kahve miktarından daha az olduğu için çay içerken daha az kafein alırız. Siyah çaydaki kafein miktarı genellikle kuru yaprakların ağırlığının %3'ü kadardır, bu da kahve çekirdeklerindeki kafeinin iki katıdır. Bununla birlikte, bir bardak demlenmiş siyah çay (8 fl oz) 55 mg kafein içerirken, bir fincan demlenmiş kahve 100 mg kafein içerir, yani demlenmiş çaydaki kafein miktarının neredeyse iki katı.
Siyah Çay İçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Siyah çaydan yararlanmak için siyah çayı doğru miktarda ve şekilde tüketmek önemlidir. Çok fazla çay içmek kansızlık, uykusuzluk, çarpıntı, demir eksikliği, yüksek tansiyon veya kan pıhtılaşması gibi bazı sorunlara neden olabilir. Bu nedenle siyah çay tüketimi günde 3-4 bardak ile sınırlandırılmalıdır. Yaşlılar, hamile kadınlar ve çocuklar daha az siyah çay içmelidir.
Şekerin yol açabileceği sağlık sorunlarından kaçınmak için çayı şekersiz içmek önemlidir. Şekerin kalorisi de yüksektir, bu nedenle çayın kilo verme diyetindeki faydasını kaybetmesine neden olur. Öte yandan bardağa birkaç damla limon eklemek siyah çayın faydalarını artıracaktır. Ayrıca siyah çay demlendikten hemen sonra tüketilmelidir. Fazla beklemek besin değerini düşürür ve tadını bozar.