Türk kahvesi eski zamanlarda bakır cezvelerde ve köz üzerinde yapılırdı. Közün yerini mutfaklarımızdaki modern ocaklar almış olsa da klasik Türk cezvesi halen birçok kişi tarafından kullanılmakta ve modern elektrikli cezvelere ve otomatik kahve makinelerine direnmektedir. Aşağıda cezve hakkında bilgi bulacaksınız.

Cezve nedir?

Cezve, esas olarak Türk kahvesi yapmak için kullanılan, kanonik şekilli ve uzun saplı küçük bir mutfak eşyasıdır. Kenarında, demlenen kahvenin bardağa kolay bir şekilde dökülmesine yardımcı olmak için tasarlanmış bir dökme dudağı vardır. Eski zamanlarda Türk kahvesi ateş üzerinde yapıldığından dolayı cezvenin kulpu daha uzundu ama günümüzde ocakta yanma riski düşük olduğu için kulpu daha kısadır.

Türk kahvesinin yaygın olarak yapıldığı her yerde cezve kullanılmaktadır. Bu küçük mutfak eşyası temel olarak iki şekilde adlandırılır, Türkçe kökenli "cezve" ve Arapça kökenli “ibriki” kelimesiyle. Türk kahvesinin iyi bilindiği yörelerde cezveye verilen diğer adlar bu iki kelimeden türemiştir, Ermenice "cazva", Boşnakça "dzezva", Sırpça "jdezva", Yunanca "briki" ve Türkçe "ibrik".

Geleneksel olarak cezve, ahşap veya pirinç saplı bakırdan yapılır. Günümüzde piyasada paslanmaz çelik, pirinç, cam ve seramik cezve de bulunmaktadır. Teknolojinin ilerlemesiyle köz üzerinde bakır cezvede yapılan Türk kahvesi ile neredeyse aynı geleneksel tadı veren elektrikli cezve ve otomatik Türk kahvesi makineleri de geliştirilmiştir.

Farklı Cezve Çeşitleri

Aşağıda yapıldıkları malzemeye göre sınıflandırılmış cezve çeşitleri hakkında bilgiler yer almaktadır.

Bakır Cezve

Otantik cezvelerin yapımında bakır en çok tercih edilen malzemedir. Bakır cezve ısıyı her yönden eşit olarak iletir ve bakır cezvede kahve yavaş yavaş demlenir. Bu yavaş demleme, Türk kahvesi yapım sürecinin ana unsurudur ve Türk kahvesinin meşhur yoğun lezzetinin ve kalın dokusunun sebebidir.

Gümüş Cezve

Gümüş cezveler aslında ana malzeme olarak bakırdır, ancak süsleme amaçlı gümüş ile kaplanmıştır. Bu cezvelerde inanılmaz bir işçilik vardır ve bu yüzden de fiyatları daha yüksektir. Ayrıca günlük kullanım için pratik değildirler. Gümüş cezveler vintage görünümüyle sevdiklerinize harika bir hediyedir.

Paslanmaz Çelik Cezve

Paslanmaz çelik cezve, modern bir cezve çeşididir. Bulaşık makinesinde yıkanabilir ve kullanımı çok pratiktir ama paslanmaz çelik cezvede yapılan kahvenin dokusu bakır cezvede yapılanla aynı değildir.

Pirinç Cezve

Pirinç, bakır ve çinko alaşımıdır. Pirinç, bakırdan daha az iletkendir ancak kireçli suya dayanıklıdır. Bu nedenle, suyu kireçli olan bir bölgede yaşıyorsanız, pirinç cezve daha iyi bir seçim olabilir.

Cam Cezve

Cam Cezveler, yüksek ısıya dayanıklı borosilikat camdan üretilmiştir. Cam cezveler göze çok hoş görünürler. Ayrıca çok sağlıklıdırlar ve herhangi bir kimyasal içermezler.

Emaye Cezve

Emaye son zamanlarda popülerliğini kaybettiği için emaye cezveler yaygın olarak kullanılmamaktadır. Ancak yine de ekonomik bir alternatiftir. Ayrıca bulaşık makinesinde yıkanabilirler ve indüksiyonlu ocaklar için uygundurlar.

Seramik Cezve

Seramik diğer malzemelere göre daha az iletkendir, bu nedenle seramikte yapılan kahve çok daha yavaş demlenir. Bu çok yavaş demleme, güçlü, zengin bir tada ve çok kalın bir dokuya sahip köpüklü bir kahve yapmanızı sağlar. Seramik de kimyasal içermeyen çok sağlıklı bir malzemedir. Ancak seramik cezvelerin fiyatı genellikle el yapımı olduğu için diğer cezve çeşitlerine göre daha yüksektir.

Geleneksel ve Modern

Geleneksel Türk cezvesi genellikle bakır veya pirinçten yapılırken, modern zamanlarda elektrikli Türk kahvesi makineleri de popüler olmaya başlamıştır. Saki Elektrikli Türk Kahvesi Makinesi benzeri bu elektrikli kahve makineleri, geleneksel kahve yapma yöntemlerini modern rahatlıkla birleştirerek eski ve yeninin mükemmel bir karışımını sunmaktadır.

Cezve Boyutları

Cezveler, kaç porsiyon kahve yapabildiğine göre sınıflandırılarak farklı boyutlarda üretilir. Cezve boyutta bir cezve seçmek, özellikle iyi bir köpük elde etmek için önemlidir. Bu yüzden cezvenin boyutu yapacağınız kahve sayısın sayısına uygun olmalıdır. Cezvenin en fazla üçte ikisine kadar doldurulması gerektiğini de unutmamalısınız çünkü demleme sırasında kahvenin yükselmesi için bir miktar boşluğa ihtiyaç vardır.

Cezveler genellikle 3'lü takımlar halinde satılır ve bu takımlar aşağıdaki boyutlardaki cezveleri içerir. Aşağıda belirtilen fincanlar 2-2,5 ons'luk Türk kahvesi fincanlarıdır:

Küçük Boy Cezve: 1-2 fincan Türk kahvesi yapmak içindir ve günlük kullanım için idealdir.

Orta Boy Cezve: 3-4 fincan Türk kahvesi yapmak içindir ve arkadaşlarla kahve içerken yeterlidir.

Büyük Boy Cezve: Bu boy cezveler, 5-6 fincan Türk kahvesi yapmak içindir ve kalabalık bir misafir grubunuz olduğunda kullanılır.

Küçük ve orta boy cezvelerin kullanımı pratiktir ancak büyük cezvede köpüğü 6 fincan arasında paylaştırmak kolay değildir. Bu yüzden 6 kişiye kahve servisi yapacaksanız 4'ünü orta boy cezvede, 2'sini küçük boy cezvede yapmanız daha iyi olur.