Türk kahvesinin yapılışı, atalarından genç nesillere aktarılan bir gelenektir. Türk kahvesinin lezzetini etkileyen faktörler ve yapılış süreci ile ilgili detaylar aile hayatının doğal akışı içinde öğrenilir.

Eski zamanlarda Türk kahvesi cezve ile közde veya kum üzerinde yapılırdı. Ancak günümüzde Türk kahvesini cezveyle (ocakta, közde veya kumda), elektrikli cezvede ve otomatik Türk kahvesi makinesinde olmak üzere üç farklı şekilde yapmak mümkündür.

Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, evde geleneksel tadı ve dokusuyla köpüklü bir Türk kahvesi yapmak için dikkat edilmesi gereken bazı püf noktalar vardır. Aşağıda, bu önemli noktalar ve kahvenin nasıl sunulacağına dair ipuçları dahil olmak üzere farklı yöntemlerle evde Türk kahvesinin nasıl yapılacağı hakkında ayrıntılı bilgi bulacaksınız. Bu arada aşağıdaki bilgiler Yunan kahvesi, Ermeni kahvesi ve Boşnak kahvesi için de geçerlidir.

Evde Mükemmel Türk Kahvesi Yapmanın İpuçları

Türk kahvesi yapmak için kullanılan araç veya yöntem ne olursa olsun, lezzetli bir Türk kahvesi yapmak için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Bu noktalar aşağıda belirtilmiştir.

Türk kahvesi yapmak için kullanılacak kahve çekirdekleri taze olmalıdır.

Kahve çekirdeklerinin tazeliği Türk kahvesinin tadını ve köpüğünü doğrudan etkiler. En lezzetli Türk kahvesini yapmak için en güzeli kahveyi çekirdek olarak alıp pişirmeden hemen önce gerektiği kadar öğütmektir. Orta kavrulmuş Arabica çekirdekleri, Türk kahvesi yapmak için mükemmel bir seçimdir. Kavrulmuş bütün çekirdekler, saklama koşullarına bağlı olarak 1-3 ay boyunca taze kalır. Paketi açtıktan sonra daha uzun raf ömrü için kahve çekirdeklerini hava almayan bir cam kavanoza aktarmalı ve karanlık ve kuru bir yerde saklamalısınız.

Öğütülmüş kahve satın almak da bir başka seçenektir. Her kahve öncesi kahve çekirdeklerini öğütmeye zamanınız olmayabilir. Öğütülmüş kahve uygun koşullarda 1-2 hafta taze kalır, bu nedenle öğütülmüş kahveyi çekirdek kahveye göre daha az miktarlarda almalısınız. Öğütülmüş kahve de açıldıktan sonra hava geçirmez bir cam kavanoza aktarılmalı, karanlık ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Aşağıda paketlenmiş bir şekilde öğütülmüş Türk kahvesi satan bazı Türk kahvesi markaları bulunmaktadır:

• Kurukahveci Mehmet Efendi Türk Kahvesi
• Hafız Mustafa Türk Kahvesi
• Elit Türk Kahvesi
• Al Ameed Türk Kahvesi
• Selamlique Türk Kahvesi
• Osso Türk Kahvesi

Kahve çekirdekleri son derece ince öğütülmelidir.

Türk kahvesi öğütme boyutu son derece ince, espresso öğütme boyutundan daha ince olmalıdır. Kahve çekirdekleri daha ince öğütüldükçe su ile temas eden kahve parçacıklarının yüzey alanı artar ve bu da kahvenin yağını ve aromasını suya daha etkin bir şekilde bırakmasına neden olur. Türk kahvesinin lezzetli tadı ve kalın dokusunun arkasındaki gerçek sebep budur.

Yukarıda bahsedildiği gibi, öğütülmüş Türk kahvesi alabilirsiniz veya bütün Arabica çekirdeklerini alarak kendiniz öğütebilirsiniz. Ancak klasik öğütücülerin çoğu ancak espresso seviyesine kadar öğütür, bundan dolayı klasik öğütücülerle kahveyi Türk kahvesinin gerektirdiği incelikte öğütmeniz mümkün olmaz. Bu yüzden bir Türk kahvesi değirmenine ihtiyacınız vardır.

Su arıtılmış ve soğuk olmalıdır.

Su kahvenin tadını çok etkiler. Musluk suyu, çoğunlukla su kaynağını dezenfekte amacıyla kullanılan klor, ağartıcı veya kimyasalların tadını da içerir. Dolayısıyla kahve yapmak için musluk suyu kullanırsanız bu kimyasal tatlar kahveye geçerek kahvenin tadını bozar. Bu nedenle saf kahve tadı için herhangi bir kimyasal kullanılmadan arıtılmış su veya doğal kaynak suyu kullanmak daha iyidir.

Türk kahvesi yapılacak su mümkünse oda sıcaklığından biraz daha soğuk olmalıdır. Soğuk su, demleme süresini uzatır ve böylece kahvenin aromalarını suya bırakması için daha fazla zaman sağlar. Ayrıca soğuk suda daha yüksek oksijen olduğundan daha fazla köpüğün elde edilmesine yardımcı olur ve bu da Türk kahvesinin tadının güzelleşmesinde önemlidir.

Evde Türk Kahvesi Yapmanın Farklı Yolları

Eskiden Türk kahvesi geleneksel olarak köz veya kum üzerinde bakır cezvede yapılırdı. Teknoloji ilerledikçe son zamanlarda Türk kahvesi yapmak için bazı yeni yöntemler de ortaya çıkmıştır. Aşağıda tüm bu yöntemlerin ayrıntılarını bulacaksınız, ancak bu ayrıntılara girmeden önce tüm yöntemlerde ortak olan bazı konulardan bahsedeceğiz.

Türk kahvesi yapılırken iki ana su ve kahvedir. Kahvenin tadını etkileyen en önemli faktör ise su-kahve oranıdır. Türk kahvesi yapılırken kullanılması gereken su-kahve oranı tablosu aşağıda yer lamaktadır. Kahve hangi yöntemle yapılırsa yapılsın bu su-kahve oranı tablodaki gibi olmalıdır.

Türk Kahvesi Su-Kahve Oranı Tablosu

YAPILACAK KAHVE MİKTARI	SU MİKTARI	ÖĞÜTÜLMÜŞ KAHVE MİKTARI
1 fincan	2 ons (60 ml)	2 çay kaşığı
2 fincan	4 ons (120 ml)	4 çay kaşığı
3 fincan	6 ons (180 ml)	6 çay kaşığı
4 fincan	8 ons (240 ml)	8 çay kaşığı

 

Bazı insanlar kahvelerini şekerli tercih eder. Bu durumda Türk kahvesi yapılırken içine şeker de eklenir. Eğer şekerli kahve yapacaksanız, kahveyi demlemeye başlamadan önce su ve kahve karışımına aşağıda belirtilen miktarlarda şeker de eklemelisiniz.

Türk Kahvesi Şeker Oranı Tablosu

ŞEKER DERECESİ	EKLENMESİ GEREKEN ŞEKER MİKTARI
Sade	Şekersiz
Az şekerli	1 çay kaşığından az (yarım küp)
Orta şekerli	1-2 çay kaşığı (1 küp)
Şekerli	3-4 çay kaşığı (2 küp)

 

Yukarıdaki şeker seviyeleri 1 fincan kahve içindir. Eğer daha fazla kahve yapacaksanız şeker miktarını orantılı bir şekilde artırmalısınız.

Cezvede Türk Kahvesi Nasıl Yapılır?

Türk kahvesi yapmanın geleneksel ve en yaygın yolu, kahveyi cezvede düşük sıcaklıkta doğrudan ısı kaynağı üzerinde demlemektir. Cezve, kesik konik biçimli ve uzun saplı Türk kahvesi pişirme gerecidir.

Cezve ile Türk kahvesini, ister mangaldan sonrası kalan közün üzerinde, ister mutfakta ocakta, isterseniz de kumda yapabilirsiniz. Tüm bu yöntemler için su, çekilmiş kahve ve şeker (isteğe bağlı) miktarı yukarıdaki oran tablolarına göre cezveye ilave edilmelidir. Malzemeleri cezveye ekledikten sonra nazikçe karıştırmalı ve ardından ısı kaynağının üzerinde demlenmeye bırakmalısınız. Türk kahvesinin farklı ısı kaynaklarında demlenmesinin detayları aşağıdadır:

Közde Türk Kahvesi Yapımı

Cezvede su ve kahve karışımınız hazır olduğunda doğrudan sıcak közün üzerine koyup köpüğün yükselmesini beklemelisiniz. Ardından cezveyi alıp kahveyi fincanlara dökmelisiniz. Köpüğü tüm fincanlara paylaştırdığınızdan emin olmalısınız. Lütfen demleme sırasında kahvenin taşmaması için gözünüzü cezveden ayırmayın, aksi takdirde köpüğün tamamını kaybedersiniz.

Ocakta Türk Kahvesi Yapımı

Cezvede su ve kahve karışımınız hazır olduğunda cezveyi ocağa koyup, ocağın altını kısık ateşte açmalısınız. Daha sonra köpük oluşana ve kahve cezvenin kenarlarına yükselene kadar bekleyin. Daha sonra cezveyi ocaktan alın, köpüğü fincanlara paylaştırın ve cezveyi tekrar ocağa koyun. Kaynama noktasına yaklaşınca cezveyi tekrar alın ve kalan kahveyi fincanlara dökün. Bu ikinci demleme sadece ocakta demlemede gereklidir çünkü ocakta demleme işlemi köz veya kum demlemeye göre daha kısadır.

Kumda Türk Kahvesi Yapımı

Türk kahvesi yapmanın bir başka geleneksel yöntemi de, ateşte ısıtılmış  kül veya kum üzerinde demlemektir.Son zamanlarda kumda demlemeyi simule etmek için bakır kumda kahve demleyiciler üretilmiştir ve günden güne popülerleşmektedir. Kumda Türk kahvesi yapmak için su ve kahve karışımını cezvenin içerisinde yukarıda anlatıldığı gibi hazırlamalısınız. Daha sonra cezveyi önceden ısıtılmış kumun üzerine koyup, taşmaması için asla gözünüzü cezveden ayırmadan, köpük oluşup cezvenin kenarlarına yükselene kadar beklemelisiniz. Köpük yükselince cezveyi kumdan alıp köpüğü eşit paylaştırmaya dikkat edererk fincanlara dökmelisiniz. Sıcak kum üzerinde yapılan Türk kahvesi çok yavaş demlendiğinden tadı çok yoğun ve lezzetli olur.

Bu arada, birkaç kez kullanılabildiği için işiniz bittikten sonra sakın kumu atmayın!

Elektrikli Cezvede Türk Kahvesi Nasıl Yapılır?

Türk kahvesi yapmanın bir başka yöntemi de elektrikli cezvede yapmaktır. Elektrikli cezve, elektrikli su ısıtıcısı gibi çalışır, sadece daha küçüktür ve Türk cezvesinin şekline benzer şekilde tasarlanmıştır. Elektrikli cezvenin tabanlı ve tabansız olmak üzere iki çeşidi vardır. Tabanlı olan, bağlı olduğu tabandan çıkarıldığı anda ısıtmayı keser, ancak tabanı olmayanın ısıtmayı kesmek için kapatılması gerekir.

Elektrikli cezvede Türk kahvesi yapmak için önce kahve, su ve şekeri (isteğe bağlı) ekleyip hafifçe karıştırmalısınız. Ardından cezveyi prize takıp çalıştırmalısınız. Kahve hemen demlenmeye başlayacaktır. Elektrikli cezve ile demleme, ocakta demlemeye göre çok daha az zaman alacağından ve kabarma aşaması çok hızlı gerçekleşeceğinden, taşmaması için demleme sürecini yakından izlemelisiniz. Köpük oluşup kabarınca cezveyi tabanından alın ve köpüğü fincanlara paylaştırın. Elektrikli cezvenizin tabanı yoksa cezveyi kapatmayı unutmayın yoksa siz köpüğü fincanlara paylaştırırken cezve kahveyi ısıtmaya devam edeceğinden kahveniz taşar. Köpüğü fincanlara paylaştırdıktan sonra cezveyi tekrar tabanına koyun veya çalıştırın, kaynamaya yakın cezveyi alın ve kalan kahveyi fincanlardaki köpüğün üzerine ekleyin.

Elektrikli cezve, çok kısa sürede kalın köpük ve zengin lezzet üretme konusunda iyidir. Elektrikli cezvede yapılan kahvenin tadı geleneksel kahveye çok benzer ve demlenmesi daha az zaman alır. Ancak, aniden taşabileceğinden demleme sürecinin yakından izlenmesi önemlidir.

Otomatik Kahve Makinesi Kullanarak Türk Kahvesi Nasıl Yapılır?

Türk kahvesi, en eski kahve demleme yöntemidir ve en zengin kahve tadı ve en kalın kahve dokusu bu yöntemle üretilir. Ancak demlenmesi zaman alır ve taşma riski nedeniyle devamlı başında beklemek gerekir. Kahve pişirme işlemi yeterince uzun sürmezse kahve taneleri tüm aromalarını salmaz ve kaynama sıcaklığına ulaşacak kadar ısınırsa da acı asitler de kahvenin içinde çözünerek kahvenin tadını acılaştırır. Günümüzün telaşlı dünyasında Türk kahvesi yapmanın daha pratik bir yolunu sunabilmek için otomatik Türk kahvesi makineleri geliştirilmiştir.

Gelişen teknoloji sayesinde otomatik Türk kahvesi makineleri kahveyi, geleneksel yöntemlerle yapılan kahveyle aynı zengin lezzette ve köpüklü bir şekilde yapabilmektedir. Bu makineler, demleme sürecini yakından takip eder ve kahve yeterince demlendiğinde, taşmadan önce ısıtmayı keser. Kahvenin köpüğü de dahil olmak üzere tadı ve dokusu, köz veya kum üzerinde yapılan geleneksel Türk kahvesi ile neredeyse tamamen aynı olur. Bu makineler Türk kahvesi yapmakta oldukça başarılı ve çok pratiktir. Türk kahvesini günlük alışkanlıklarına dahil etmek isteyenler otomatik bir Türk kahvesi makinası edinmeli mutlaka!

Bu arada piyasadaki her otomatik kahve makinesi Türk kahvesi yapamayacağını belirtmeliyiz. Otomatik makinada Türk kahvesi yapabilmek için Türk kahvesi yapmak üzere tasarlanmış bir kahve makinesine ihtiyacınız vardır.

Otomatik Türk kahvesi makinasında kahve yapmak için öncelikle makinenin cezvesine kahve, su ve şekeri (isteğe bağlı) ekleyip hafifçe karıştırmalısınız. Bu karıştırma isteğe bağlıdır. Önce kahveyi ve şekeri koyup üzerine suyu dökerseniz hiç karıştırmadan da yapabilirsiniz. Kahve ve su karışımı hazır olduğunda cezveyi yerine yerleştirin ve makinenizin kullanım kılavuzundaki talimatları uygulayın. Genel olarak, kahveyi yapmak için kahve makinesini fişe takmanız ve başlat düğmesine basmanız gerekir. Ve hazır olduğunda, makina sizi bilgilendirmek için bir bip sesi çıkarır. Daha sonra cezveyi makinadan çıkarabilir ve önce köpüğü fincanlar arasında paylaştırarak kahveyi fincanlara koyabilirsiniz.

Türk kahvesini otomatik makinede yapmak için yukarıdaki su-kahve oranı ve şeker oranı tablolarını kullanabilirsiniz. Öte yandan, Türk kahvesi makinalarının genellikle kendi ölçü kaşığı vardır. Bu ölçü kaşıkları çoğunlukla içerisine 2 çay kaşığı çekilmiş kahve alır. Eğer makinanızın kendi ölçü kaşığını kullanacaksanız kahvenizi her fincan için 1 ölçü kaşığı kahve koyarak yapmalısınız.

Bazı makinaların közde demleme fonksiyonu da vardır. Köz işlevinin amacı, geleneksel közde ve kumda demleme sürecini kopyalamak böylece kahveyi daha düşük sıcaklıkta daha uzun sürede demlemek ve daha fazla köpük üretmektir. Normal demlemeye göre biraz daha beklemek için zamanınız varsa bu fonksiyonu kullanabilirsiniz. Ancak her durumda, otomatik Türk kahvesi makinaları kahveyi, geleneksel cezvede pişirme yönteminden daha hızlı yaparlar.

Son olarak, otomatik bir makinada Türk kahvesi yaparken, kahve ve su karışımının, makinanın cezvesinin iç tarafında genellikle ince bir çizgi ile gösterilen maksimum seviyeyi asla aşmamasına dikkat etmelisiniz. Bu çizgi sadece su seviyesi için değil, kahve, su ve şeker karışımı için de maksimum hattır. Malzemeler bu seviyeyi aşarsa, kahve demleme sırasında taşabilir ya da makina ısıyı kahve tam olmadan keser.

Otomatik Türk Kahvesi Makinası Nasıl Seçilir?

Piyasada otomatik Türk kahvesi makinası sunan farklı markalar vardır. Bu kahve makinalarının teknolojisi ve işlevleri benzerdir ancak birebir aynı değildir. Aşağıda otomatik Türk kahvesi makinası alırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar bulunmaktadır:

Pişirebileceği kahve sayısı:

Bazı Türk kahvesi makinaları küçüktür ve tek seferde 2 fincana kadar Türk kahvesi yapabilir, ancak bazıları daha büyüktür ve 4 fincana kadar yapabilir. Bu özellik tek seferde daha fazla kişiye kahve yapabilmeniz için önemlidir.

Cook sense teknolojisi:

Cook sense teknolojisi, mükemmel bir Türk kahvesi elde etmek için demleme sıcaklığını ve süresini ayarlamaya yardımcı olur. Cook sense teknolojisine sahip bir Türk kahvesi makinanız varsa, yaptığınız kahve miktarı ne olursa olsun her demlemede aynı tat, doku ve köpük elde edebilirsiniz.

Taşma önleyici teknoloji:

Taşma önleyici teknoloji, kahvenin taşmasını önler. Bu, otomatik Türk kahvesi makinalarını elektrikli cezveden üstün kılan ana teknolojidir. Hemen hemen tüm Türk kahvesi makinaları bu teknolojiye sahiptir ancak bu özelliğin ne şekide tasarlandığı performansı etkiler. Bu yüzden kahve makinası almaya karar verirken taşma önleyici teknolojinin teknik detaylarına dikkat etmelisiniz. Ayrıca, taşma önleme teknolojisinin kullandığı sensör çok hassastır ve düzgün çalışması için temiz tutulması gerekir.

Sesli uyarı teknolojisi:

Kahve bittiğinde sesli bir uyarı olması sizi tüm demleme işlemi boyunca makinenin önünde beklemekten kurtarır. Bu teknolojiye sahip bir Türk kahvesi makinası seçerseniz, kahvenin hazır olduğunu söyleyene kadar makinayı yalnız bırakabilirsiniz.

Otomatik kapanma teknolojisi:

Otomatik kapanma, kahve makinasında demlenen Türk kahvesinin kalitesini etkilemez ancak enerji tasarrufu sağlamak ve makinenin açık bırakılmasından kaynaklanabilecek olası kazaları önlemek için önemli bir özelliktir.

Kutuda bir ölçü kaşığı olması:

Bunun yerine bir çay kaşığı kullanabileceğiniz için otomatik bir kahve makinasında ölçü kaşığı olması çok önemli değildir, ancak eklenecek öğütülmüş kahve miktarını ölçmek için olması daha iyi olur. Özellikle 3 veya 4 fincan kahve yaparken, çay kaşığı ile ölçümde sapma olursa, ortaya çıkan kahvenin tadı sulu olur ve daha az köpük oluşur.

Türk Kahvesi Nasıl Sunulur?

Türk kahvesi, farklı desenlerle süslenmiş, küçük, ince porselenden yapılmış fincanlarda sunulur. Kulpsuz ve süslemesiz porselen kahve fincanının, kapaklı ve mücevherli bir metalin içine yerleştirildiği fincan tasarımı da vardır. Bu tip kahve fincanı günlük kullanım için pratik değildir ancak şık bir hediye olabilir.

Türk kahvesi fincanları espresso fincanlarından biraz daha küçüktür ve 2-2,5 ons (60-75 ml) kahve alır. Türk kahvesi serttir ve bir seferde sadece bir fincan içilir, üst üste içilmez. Ancak bazı kahve tiryakileri kahvelerinin 3.7-4.2 ons (110-125 ml) hacimli çay bardağında servis edilmesini tercih ederler. Böylece, daha fazla kahve içmiş olurlar ama gelenekleri takip ederek birden fazla porsiyon kahve içmemiş olurlar!

Türk kahvesini fincanlara koymaya gelince, kahvenin tüm yüzeyini kaplayacak kadar miktarda köpüğü fincanlara yaplaştırmak önemlidir. Bunun için önce her bir bardağa az miktarda köpük konulur, ardından kalan kahve fincanlara eklenir. Köpüğün dağılmaması için kalan kahveyi dökerken yavaş ve nazik olmak gerekir. Köpüğü cezveyle dökmek yerine bir çay veya tatlı kaşığı yardımıyla alıp fincanlara aktarmak daha kolay olabilir.

Türk kahvesinin yanında genellikle bir bardak soğuk su ikram edilir. Bu amaçla genellikle normal su bardağından daha küçük bir bardak kullanılır. Türk kahvesinin yanında soğuk su ikram edilmesinin sebebi, kişiye kahve içmeden önce bir yudum su ile ağız içini temizleme şansı vermek ve böylece kahveyi tadını daha çok alarak içmesini sağlamaktır.

Ayrıca, özellikle kahve şekersiz yapıldığında, Türk kahvesinin yanında lokum veya bir parça çikolata gibi küçük bir tatlı da servis edilebilir. Ancak bu Türk kahvesinin yanında soğuk su ikramı kadar yaygın bir gelenek değildir.